Người làng bắt đầu truy nguyên nhân. Người thì đổ tại do nguồn nước, người thì bảo do thức uống đồ ăn, kẻ lại nói thời xửa xưa xã chôn kho thuốc sâu ngoài cánh đồng Làn. Tôi thì cứ đồ rằng, chết là do mồm miệng. Ý là do ăn uống.


Thời thổ tả là một nhẽ. Lúc sung sướng hơn ăn như giả thù, ăn lấy được. Một thời gà rù, lợn chết, ăn. Đến giờ, vẫn. Chưa kể rượu chè kinh hồn. Từ ấu nhi đến bô lão. Mỗi bận về làng, chứng kiến cảnh uống ăn, tôi rất hãi. Chỉ riêng việc sáng sớm, dậy đi thể dục quanh làng, về đến nhà đã say quay cu lơ. Trưa thì yên ắng tí. Nhưng chập tối lại bắt đầu, ồn ĩ đến tận khuya.


Mẹ tôi cũng hãi không kém. Cứ mỗi đận về, ai đến nhà rủ đi uống ăn là bà gào lên thảm thiết. Tôi thì nể người, phăm phăm đi bằng được. Mẹ tôi không cản nổi. Chỉ dặn, ăn uống qua quýt rồi về nhà mà ăn cơm. Thì tôi cũng tính thế. Tợp dăm ba hớp rượu, bốc bãi vài cọng rau, là chuồn. Phải chỗ thân tình lắm tôi mới nhắm mắt đớp, rồi giả vờ khạc nhổ ho khan. Ý là say và yếu lắm.


Năm tôi khám sức khỏe hai lần, cứ sáu tháng một lượt, đều đặn và khoa học như bác sĩ sản khoa khám thai định kỳ. Xưa thì hay làm tổng thể. Nhưng sau thì bỏ qua. Tôi chỉ chú tâm xét hai thứ, là K sớm và HIV. Thấy bảo K mà phát hiện sớm là chữa được. HIV thì chưa biết, nhưng thuốc ngay thọ cũng được lâu lâu, rồi biết đâu lúc sắp chết lại có thuốc chữa.


Đám bạn tôi thì khác. Chúng chả khám xét bao giờ. Tôi có nói thì chúng cười, bảo thường thì không sao, khám vào ra bệnh đâm...đổ bệnh. Chúng còn bảo, ai mà chả có bệnh trong người, đi khám, bọn bác sĩ chúng bươi ra, không chết vì bệnh mà lại chết vì lo. Kể ra thì chúng cũng có lý. Có điều, cái lý đó đáng ra phải nằm ở bần nông. Đằng này, lại nằm ở sự tạm gọi là tinh hoa đang phát. Đấy, như thằng Bôm Bốp đấy. Nhớ năm nao nhỡ mót, nhỡ cuồng mà chơi một em phò chính ủy, chả bao bố mẹ gì. Xong xuôi thấy bìu ngứa, chim rát. Nó khiếp lắm, nhờ tôi chở đi thử máu. Tôi không động viên nó thì chớ mà còn tranh thủ dọa thêm. Lấy máu xong, người ta hẹn vài giờ quay lại lấy kết quả. Nó nằm bẹp xe, rên ử ử, không uống ăn. Lúc gọi lấy kết quả còn không dám vào, đùn cho tôi. Đây này, dương tính nhá. Nó ngất vật ra xe. Báo hại tôi phải cao dầu lúc lắc. Tỉnh dậy, tôi bảo, may phúc nhà mày, vưỡn âm tính. Nhưng bác sĩ bảo qua giai đoạn cửa sổ phải làm xét nghiệm lại. Nó ngất thêm lần nữa. Từ đận ấy, bao cao su lúc nào cũng lận lưng dăm chiếc, tuyền đồ tốt. Lắm phen cẩn thận, còn khoe, tròng một phát ba cái liền.


Tôi thì tôi không sợ chết. Diêm Vương chấm ai thì người đó phải chịu thôi. Cưỡng thế đéo nào được địa lôi, thiên mệnh. Vài ông thày nát xem chỉ tay, bảo tôi thọ đến trăm tuổi. Tôi chả mấy tin, chỉ hỏi gặng, ấm chén được đến năm bao nhiêu thì tàn. Chúng không trả lời được, mà bảo về nhà hỏi vợ. Tôi thì tôi cứ nghĩ, sống vắn hay dài chả mấy quan trọng. Quan trọng là sống thế nào và ấm chén được bao lâu. Thế thôi. Sợ nhất lúc chim teo mà tay lại to và nói năng lảm nhảm. Thật!


Cái sự chết ở làng tôi cũng có ngoại lệ. Bằng chứng là thằng em út tôi. Nó chết cũng trẻ, mới 30. Không chết bởi ung thư mà chết bởi sử dụng ma túy. Nó cao nhớn, đẹp giai nhất nhà. Khi nó trưởng thành thì anh em tôi đi xa hết cả. Bố mẹ tôi thì già cả, chả quản được lâu. Thằng này sướng từ trứng nước. Ai đó bảo khó con đầu, giầu còn út tôi cũng thấy hay hay. Khi nó bập vào món này, cả làng cả tổng chả ai hay. Bố mẹ tôi lại càng không biết. Nhiều lần về nhà, người ta mách tôi. Tôi đem nói lại với ông bà già. Chả những xem xét, để ý mà còn mắng chửi tôi thậm tệ. Rằng thì đi biền biệt biết cái gì. Rằng thì thiên hạ thối mồm ghen ăn tức ở mà đơm đặt. Có lần bố tôi còn vác gậy, lùa phang tôi chí chết.


Mãi đến khi tôi mang nó ra Hà nội, tìm cho một công việc tử tế thì mọi chuyện mới vỡ ra. Tôi dõi nó từng giờ và phát hiện nó rít trong nhà vệ sinh. Thấy cảnh đó tôi điên máu lắm, tính đạp cho vài chùy, nhưng không nổi. Tôi ngã vật ra sàn, gào lên ba tiếng, thôi chết rồi.


Tôi bắt nó đi cai một năm. Lúc về ngon lắm. Lại tìm cho một công việc tử tế và dõi theo. Đâu như được nửa năm thì tôi lại bắt được quả tang lần nữa. Không hút mà chuyển sang chích. Thế này thì chết thật rồi.


Lại cho đi cai, hai năm cho dài rộng. Lúc về ngon lắm. Tôi bắt nó ở nhà tu dưỡng. Nhờ vòng trong, vòng ngoài để ý canh chừng. Một năm, nhà mọc thêm khu vườn mới tốt tươi. Khu chậu cảnh non bộ có thêm nhiều cây mới. Gà lợn đầy vườn, chó mèo đây sân. Nó lao động, tu dưỡng như một gã nông dân chính hiệu. Tôi mừng lắm. Tính thuê thêm đất ruộng người ta bỏ không làm cho cái trang trại mini mà lập nghiệp. Rồi nó cũng có người yêu. Con này nó quen khi còn trong trại và con bé là một thực tập sinh. Nhiều lần tôi hỏi con bé, hơn hai mươi tuổi đầu đã ăn hết bao nhiêu buồng gan?. Nó không hiểu ý tôi, chỉ cười và bảo, em sợ ăn gan nhất.


Rồi chúng nó cưới nhau. Tôi mừng càng tợn hơn. Một cơ ngơi tôi tạo ra cho nó, một tình yêu đẹp, một con vợ xinh và những đứa con. Bằng đấy thứ sẽ cứu dỗi và giữ chân nó trước vòng tay ma quỷ. Nhưng không phải thế, ma quỷ vẫn có sức mạnh vô đối và phi phàm. Nó cướp đi em tôi trong một chiều buốt giá bởi cơn sốc thuốc sau nhiều năm chơi lại. Đúng 6 tháng sau ngày cưới.


Nó bỏ lại bố mẹ, anh em tôi. Bỏ lại con vợ trẻ chưa quen với những cú dằn sóc trên đường đời. Bỏ lại tất cả. Trừ ước mơ. Bởi nó chưa từng có ước mơ gì cả ngoài cái mong muốn nhỏ nhoi nhưng cũng cực phi phàm là thoát khỏi vòng tay ma quỷ.


Thôi thì ai cũng phải chết. Tôi cũng thế. Các bạn cũng thế. Cái chết luôn là khởi nguồn của sự sống. Nhất là với em tôi.